ο Κισσαμίτης Δον Κιχώτης

Στις 14 Αυγούστου του 1908 γεννήθηκε στο Καστέλι Κισσάμου ένας έντιμος άνθρωπος και αγωνιστής, με ιδανικά αδιαπραγμάτευτα.

Από το 1932 και μέχρι τον ελληνο-ιταλικό πόλεμο παίζει στο "Εθνικό" αλλά και στο "Λαϊκό Θέατρο" του Βασίλη Ρώτα ενώ ιδρύει και το βραχύβιο "Ελεύθερο Θέατρο".
Κατά τη διάρκεια του πολέμου θα πολεμήσει στο μέτωπο της Αλβανίας και θα ενταχθεί στους κόλπους του ΕΑΜ.
Το 1943 ανέλαβε Πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών και από τη θέση αυτή συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην ίδρυση του Κρατικού Θεάτρου Θεσσαλονίκης όπου και έπαιξε μέχρι το 1946, οπότε επέστρεψε στο Εθνικό. Εκδιώχθηκε ένα χρόνο αργότερα, λόγω των αριστερών πεποιθήσεών του. Αρνούμενος να υπογράψει "δήλωση μετανοίας", εξορίστηκε στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και τον Αϊ-Στράτη μέχρι το 1952.

  Στην εξορία με τον Γιάννη Ρίτσο...

"Ψηλός και στητός, γίγαντας παραμυθιού, άντεχε κάτω απ’ τις βροχές και τις κακουχίες, τα βασανιστήρια, το σακί μαζί με τη γάτα μέσ’ στη θάλασσα, και τις προσβλητικές βρισιές του ομαδάρχη, που σκύλιαζε απ’ το κακό του μπροστά στην αφοσίωση και την πίστη στην ιδέα. Όλ’ αυτά για μιαν ιδέα! Κυνηγητό αδυσώπητο στη μισή του ζωή. Για μιαν ιδέα! Συνεχής αγώνας για μιαν ιδέα! Στέρηση… για μιαν ιδέα!"

ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ “ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ ΣΤΟΝ ΒΕΡΣΑΤΣΕ”

Με τους συνεξόριστους Μενέλαο Λουντέμη, Δημήτρη Φωτιάδη και Γιάννη Ρίτσο. Γλίτωναν το ξύλο παίζοντας θέατρο...

Μέχρι το 1955 εμφανίστηκε με την Κυβέλη και αμέσως μετά συγκρότησε δικό του θίασο με την Ασπασία Παπαθανασίου. Το 1955 ίδρυσε το "Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο" και εγκαταστάθηκε στον υπαίθριο χώρο του Πεδίου του Άρεως, τον οποίο εγκαινίασε με τον "Αγαπητικό της Βοσκοπούλας".
Το 1972 θα επιστρέψει στο "Εθνικό Θέατρο", όπου θα πρωταγωνιστήσει στον "Οθέλλο" και τον "Δον Κιχώτη".

Με την Μαρία Σκούντζου-Δουλτσινέα στον Δον Κιχώτη.



Οι μεγάλες του αγάπες ήταν το θέατρο και η τέχνη γενικότερα, οι γυναίκες κι ο ιππόδρομος.

Ο Μάνος Κατράκης είχε μια ιδιαίτερη σχέση με τα ποιήματα του Νικηφόρου Βρεττάκου. Τα αγαπούσε και τα απήγγειλε με ζήλο και θέρμη.

"Μη μου σκοτώστε το νερό. 
Μη μου σκοτώσετε τα δέντρα. 
Μη μου ξεσκίστε αυτές τις θείες σελίδες που τις γράψανε 
τ` ασύλληπτο φως κι ο ασύλληπτος χρόνος 
κι όπου σταθώ με περιβάλλουν. Μη μου σκοτώσετε 
της γης το ποίημα!"

Ο Μάνος Κατράκης που η χώρα του τον πλήγωσε αφαιρώντας του την Ελληνική υπηκοότητα έρχεται ο καιρός που τιμάται όχι μόνο με πολιτειακές και κοινωνικές διακρίσεις εντός της χώρας του αλλά και εκτός.
Το Μάρτη του 1981 διοργανώνεται στο Παρίσι (την χώρα που το 1950 τον απελαύνει λόγο των αριστερών πολιτικών φρονημάτων του) τιμητική εκδήλωση από τον σκηνοθέτη Γιάννη Ιορδανίδη. Στην εναρκτήρια βραδιά της εκδήλωσης ο Μάνος Κατράκης απευθύνεται στους παρευρισκόμενους με τη γλώσσα της καρδιάς όπως έκανε πάντα:


"Και να γνώριζα τη γλώσσα του Ρακίνα και του Μολιέρου πάλι θα σας μίλαγα ελληνικά. Δεν θέλω τίποτα να ψευτίσει τη συγκίνησή μου και την ευγνωμοσύνη μου για την τιμή που μου κάνετε. Γι’ αυτό χρησιμοποιώ τις λέξεις της γλώσσας μου που ταυτίζονται με την ψυχή μου. Είναι λέξεις που κρύβουν μέσα τους την καθαρότητα του ελληνικού ουρανού και του ασίγαστου πόντου. 
Εσείς τιμάτε τα 50 χρόνια της καλλιτεχνικής μου δραστηριότητας. Σας ευχαριστώ. Εγώ όμως θέλω να σας πω ποιος είμαι. Θέλω να με γνωρίσετε σωστά. Θέλω να σας πω πως γεννήθηκα στην Κρήτη. 
Μεγάλωσα ξυπόλητο παιδί στις αμμουδιές της πατρίδας μου, που έβαζα στ’ αυτιά μου τα κοχύλια της θάλασσας να ακούσω τη βουή του ωκεανού. Δεν ήξερα να αποζητώ την ομορφιά, μα η ομορφιά ξεδιπλωνόταν ολόγυρά μου. Δεν ήξερα να αποζητώ τη λεβεντιά. Μα η λεβεντιά με συνέπαιρνε μέσα μου από τις ιστορίες του παππού μου. 
Αφήστε να παινέψω την πατρίδα μου. Το αξίζει. 
Εγινα ηθοποιός όπως θα μπορούσα να γίνω και σιδηρουργός. Ηθελα να ξοδιάσω όσες δυνάμεις κρύβαν τα μπράτσα μου και η ψυχή μου…"  

Είχε μόλις ολοκληρώσει τα γυρίσματα της ταινίας "Ταξίδι στα Κύθηρα" του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, όταν άφησε την τελευταία του πνοή χτυπημένος από καρκίνο των πνευμόνων στις 2 Σεπτεμβρίου του 1984.

Fedra V.