Genius within - Glenn Gould

Glenn Herbert Gould

Καναδός σολίστας του πιάνου που έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο από τις ηχογραφήσεις του για το ασύλληπτο ταλέντο του και ιδιαίτερα για την ερμηνεία του στις Παραλλαγές
Γκόλντμπεργκ του Μπαχ. 

Γεννημένος τον Σεπτέμβρη του 1932 στο Τορόντο από γονείς που αγαπούσαν τη μουσική. Ο πατέρας του ήταν ερασιτέχνης βιολιστής και η μητέρα του, που έπαιζε πιάνο και όργανο, ήταν η πρώτη του δασκάλα. Σε ηλικία πέντε ετών ο Γκουλντ συνέθετε και ερμήνευε δικές του μικρές δημιουργίες. 

Επέλεγε έργα συνθετών κυρίως της μπαρόκ, κλασικής και ύστερης ρομαντικής μουσικής. Θεωρούσε πως ο ρόλος του πιανίστα είναι κατεξοχήν δημιουργικός και πρόσφερε πρωτότυπες και καινοτόμες ερμηνείες ορισμένες εκ των οποίων θεωρούνται αμφιλεγόμενες, όπως για παράδειγμα οι ερμηνείες του σε δημοφιλείς συνθέσεις του Μότσαρτ, του Μπετόβεν ή του Μπραμς., τον κατέστησαν ως έναν μη συμβατικό και εκκεντρικό μουσικό, ο οποίος όμως αναγνωρίστηκε ευρέως για τη δεξιοτεχνία του, την τεχνική του και την καθαρότητα στον ήχο.

Πρώτη δημόσια εμφάνιση ως οργανίστας το Δεκέμβριο του 1945. Τον επόμενο χρόνο εμφανίζεται ως σολίστ με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Τορόντο, ερμηνεύοντας το Κοντσέρτο αρ. 4 του Μπετόβεν, ενώ το 1947 έδωσε το πρώτο του ρεσιτάλ. Το 1955 υπογράφει αποκλειστικό συμβόλαιο με τη δισκογραφική εταιρεία Columbia Masterworks, με την οποία ηχογραφεί αρχικά τις Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ του Μπαχ. Η δεύτερη ηχογράφηση τους το 1981, αρκετά διαφορετική από την πρώτη, απέσπασε δύο βραβεία Γκράμι το 1983, μεταξύ των οποίων και αυτό του καλύτερου δίσκου κλασικής μουσικής.

Ήταν ο πρώτος Βορειοαμερικανός πιανίστας που έδωσε συναυλίες στη Σοβιετική Ένωση μετά τον Β' Παγκόσμιο  κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Συναυλίες στη Μόσχα και στο Λένινγκραντ, ερμηνεύει κοντσέρτα του Μπαχ, του Μπετόβεν, καθώς και σειραϊκά έργα των Άρνολντ Σένμπεργκ και Άλμπαν Μπεργκ. Στο Βερολίνο, με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου και μαέστρο τον Κάραγιαν, στη Βιέννη, στις Βρυξέλλες, στη Στοκχόλμη, στη Φλωρεντία και άλλες πόλεις της Ευρώπης. 

 

Ο Γκλεν Γκουλντ (δεξιά) με τον αρχιμουσικό Λέοναρντ Μπερνστάιν στα στούντιο ηχογράφησης της Columbia, στη Νέα Υόρκη, το 1955

Το 1964 ο Γκουλντ δίνει τέλος στις δημόσιες εμφανίσεις του ως σολίστ. Μέχρι το τέλος της ζωής του, ασχολήθηκε με τις ηχογραφήσεις, τη σύνθεση, καθώς και την παραγωγή εκπομπών για το ραδιόφωνο, πραγματοποιώντας επίσης μία σειρά τηλεοπτικών προγραμμάτων για την βρετανική, γαλλική, γερμανική και καναδική τηλεόραση. Δημοσίευσε παράλληλα αρκετά άρθρα και κριτικές, αναλύοντας τις ερμηνείες του. Ηχογράφησε ένα σημαντικό μέρος των έργων για πιάνο του Μπαχ, όπως το Καλά Συγκερασμένο Κλειδοκύμβαλο και τα κοντσέρτα για πιάνο. Στη μοναδική ηχογράφηση με εκκλησιαστικό όργανο, επέλεξε να ερμηνεύσει ένα μέρος από την Τέχνη της Φούγκας. Άλλες γνωστές ηχογραφήσεις του περιλαμβάνουν τα κοντσέρτα και τις σονάτες για πιάνο του Μπετόβεν, καθώς και τις σονάτες του Μότσαρτ. Σημαντικές θεωρούνται επίσης οι ηχογραφήσεις του πάνω σε έργα των Σένμπεργκ (ηχογράφησε όλα τα έργα του για πιάνο), Σιμπέλιους και Χίντεμιτ.

 Ο Γκουλντ συνήθιζε να σιγοτραγουδά κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων, γεγονός που αποτυπώθηκε σε αρκετές από αυτές. Ο ίδιος ισχυριζόταν πως το τραγούδι του ήταν ασυνείδητο και αυξανόταν ανάλογα με την ανικανότητα του πιάνου να αποδώσει αυτό που εκείνος επεδίωκε. Πάντα απαιτούσε ορισμένο ύψος στο πιάνο και συγκεκριμένο κάθισμα: ένα καρεκλάκι που του είχε φτιάξει ο πατέρας του και το χρησιμοποιούσε ακόμη και όταν είχε σχεδόν διαλυθεί.

Απέσπασε συνολικά τέσσερα Βραβεία Γκράμι (1974, 1983, 1984) μεταξύ αυτών το βραβείο καλύτερης ερμηνείας σολίστα για την ηχογράφηση των Παραλλαγών Γκόλντμπεργκ (1981) και των σονατών αρ. 12 και 13 του Μπετόβεν. Το 1983 εισήλθε στον κατάλογο των μουσικών του Canadian Music Hall of Fame και προς τιμή του ιδρύθηκε το Ίδρυμα Γκλεν Γκουλντ (Glenn Gould Foundation), το οποίο έχει καθιερώσει επίσης την απονομή του Βραβείου Γκλεν Γκουλντ.

Λίγο πριν το θάνατό του, σχημάτισε μία ορχήστρα δωματίου με την οποία ηχογράφησε το Ειδύλλιο του Ζίγκφριντ του Βάγκνερ ως μαέστρος. 

Εξαιρετικά υποχονδριακός, δεν ανεχόταν να τον αγγίζουν, κατά καιρούς φοβόταν ότι τον κατασκόπευαν ή ότι κάποιος είχε σκοπό να τον δηλητηριάσει, ενώ συχνά πίστευε ότι έπασχε από διάφορες ασθένειες - φανταστικές οι περισσότερες -, για τις οποίες κατανάλωνε μεγάλες ποσότητες χαπιών, τα οποία και συνέτειναν στον πρόωρο θάνατό του. 

Μετά τον χωρισμό του από την Κορνέλια - υπήρξε όχι μόνο η μακροβιότερη και σημαντικότερη σχέση του, αλλά και ο άνθρωπος που κατάφερε να νικήσει τον φόβο του για κάθε έκφραση στοργής και τρυφερότητας - κλείστηκε ακόμη περισσότερο στον εαυτό του. «Οι άνθρωποι είναι για μένα τόσο σημαντικοί όσο το φαγητό» συνήθιζε να λέει. «Οσο μεγαλώνω, συνειδητοποιώ ότι μπορώ να κάνω όλο και περισσότερο χωρίς αυτούς».

Πέθανε στις 4 Οκτωβρίου του 1982 μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Μπορούμε να τον γνωρίσουμε καλύτερα χάρη στο βιβλίο «Glenn Gould : Σκέψεις για τη μουσική» (εκδ. Νεφέλη) που περιλαμβάνει τις βασικές θέσεις του για τη μουσική. Όπως σημειώνουν οι συντελεστές της έκδοσης: "Ο Γκλεν Γκουλντ, ευρέως γνωστός ως πιανίστας, υπήρξε παράλληλα, συνθέτης, μουσικοκριτικός, ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παραγωγός, ενίοτε αρχιμουσικός, ένας άνθρωπος αναγεννησιακός, όπως του άρεσε να αυτοχαρακτηρίζεται, αλλά και ένας εκστατικά βιωματικός δημιουργός-αναδημιουργός."

 

 

Fedra V.